SENİ GİDİ OT OBUR!

Vejetaryen mısın? Ya da hayatından hindi eti dahil her türlü eti çıkarttın mı? Sağlıklı bir yaşam bilmen gereken her şey burada...
Derleyen: Nilüfer KARACIĞAN ŞAŞMAZ

Sakın üzülme, bu sayfada et oburlara yönelik hiçbir şey olmayacak. Vejetaryenler genelde hep gümbürtüye giderler çünkü. Aslında her iki yeme alışkanlığı da sağlıklıdır ama duruma göre de bir o kadar sağlıksız olabilir. Mesela peynirle patates kızartması yiyerek ne kadar sağlıklı bir vejetaryen olabilirsin?

İhtiyacın Olanı Al!
Et yemekten vazgeçtiğin anda, vücudunu ihtiyacı olan gıdalardan yoksun bırakmış oluyorsun. Ama et yemeden de ihtiyacın olan en önemli beş besin değerini vücuduna sokabilirsin.

Besinler: Protein
Nelerde Var: Esmer pirinç, fasulye, soya, yumurta, süt ürünleri, fındık ve ceviz.
Bilmen Gerekenler: Kasların, organların, vücudu enfeksiyonlardan koruyan bağışıklık sisteminin ve vücudun oksijen almasını sağlayan hemoglabin 'in yapılanmasını sağlar.

Besinler: Demir
Nelerde Var: Tahıl, yeşil yapraklı sebzeler, pirinç, fasulye ve bezelye.
Bilmen Gerekenler: Et yemediğin sürece vücudunda demir eksikliği olur.Eğer yerini dolduracak bir şey yapmazsan (bitkinlik hissetmene neden olan) anemi hastası olursun.

Besinler: Kalsiyum
Nelerde Var: Lifli yeşil sebzeler,süt ürünleri.
Bilmen Gerekenler: İskelet sisteminin yapılanmasını sağlar. 30 yaşına kadar vücudun kemik bankasına ihtiyacı olan kalsiyumu depo eder. Sonraki yaşlar için kalsiyumsuz kalmamalısın!

Besinler: Çinko
Nelerde Var: Fasulye, fındık, ceviz, tüm tahıllar, köklü sebzeler, buğday.
Bilmen Gerekenler: Çinko demirle iş birliği içinde çalışır. Vücut yaralarının iyileşmesinde, kas ve dokularının yapılanmasıda en önemli rolü oynar. (Pırıl pırıl bir cilt düşünsene!)

Besinler: B12 Vitamini
Nelerde Var: Yumurta ve süt ürünleri.
Bilmen Gerekenler: Vüvudunun kırmızı kan hücreleri ve sağlıklı bir sinir sistemi için B12 vitaminine ihtiyacı vardır. (Kaslarını daha aktif kullanmak istemez misin?)


Seninki Hangisi?

Vejetaryenler dört gruba ayrılır. (Bu arada hatırlatalım; balık eti bile yiyorsanız bu dört grubun hiç birine dahil olamazsınız.)

1-Lakto-ovo vejetaryen: Sadece sebze ve buna ek olarak yumurta ve süt ürünleri (süt, peynir, tereyağı ve yoğurt) yerler. Sınırlaması en az olan gruptur. Temel gıdalardan demiri az alıyor olmanız sakıncalı olabilir.

2-Lakto Vejetaryen: Sadece sebze yemekleri ve süt ürünleri yerler.

Vücuttan mahrum bırakılan besinler: Demir ve proteindir. Bunları karşılamak için yandaki tablodan faydalanabilisin.

3-Ovo Vejetaryen: Sadece sebze yemekleri ve yumurta yerler.

Vücuttan mahrum bırakılan besinler: Demir, kalsiyum ve D vitaminidir. Eğer yaptığın diyette bunlar yoksa acilen eklemelisin.

4- Vegan: Sadece sebze yemeği yerler. Gruplar arasında en katı olanıdır. Hayvansal her türlü ürünü ret ederler. (Balı bile) Tüm besin öğelerinden takviye yapmalısın ama özellikle B12 vitaminini mutlaka 2 katına çıkartmalısın.

Bitkiyle Gelen Sağlık

- Sebze yemeklerini yaparken kullandığın tavaya özen göster ki vitamini sende kalsın.
- Hafif yemekleri tercih et. Lakto -ovo'lar açlıklarını (en sık rastlanılan grup) yumurta ve elma ile giderirler.
- Eti yavaş yavaş kes. İlk bir kaç hafta lakto -ovo olarak beslen, sonra kırmızı eti tamamen kes. Sonra domuz eti ve kümes hayvanlarını. Ve son olarak da balık yemeye veda et.
- Vejetaryen olmadan önce muhakkak internetten bilgi al veya bir beslenme uzmanına danış.
(2004)