KÜLTÜRLEN BİRAZ!

Kültür illa ki sinemaya, tiyatroya, müzeye gitmekle mi olur? Gönlünde, beyninde başka kültürlere de yer açmalısın. Hele bir de erkek arkadaşın varsa, lig biterken kolları bir an önce sıvamalısın ki yaz boyunca iyice çalışıp önümüzdeki sezona bomba gibi başlayasın.
Nilüfer KARACIĞAN ŞAŞMAZ

O maçlardan, pozisyonlardan bahsederken boş duvarlara bakıp kalacağına, sıkılacağına, seninle ilgilenmediğini düşüneceğine sen de tartışmalara katılabilir ve onu yürekten mutlu edebilirsin. Maalesef yaptığım sokak anketi neticesinde bu konuda ne kadar eksik olduğunuzu görmüş oldum:) Silkelenin bayanlar!

Önce kendini test et bakalım bukonuda ne kadar bilgilisin. Sonra da futbol terimlerinin gerçek anlamlarına göz atıp sular seller gibi ezberle.

Korner nedir?
Biri: Herhalde köşe vuruşu. Köşeye yapılan vuruşa deniyor.
Out nedir?
Biri: Kale tarafından dışarı yapılan atış.X
Bir maçı kaç hakem yönetir?
Biri: Üç. X
Sayabilir misin detaylı?
Biri: Orta hakem, kenarda duran var ismini bilmiyorum, kalelerin arkasında duran var bir de. X
Korner ne demek?
Biri: Köşe vuruşu.
Penaltı ne demek?
Biri: Faul olduğunda ceza sahası içindeyse, hakemin verdiği karardır. X
Ofsayt nedir?
Biri: Topun çizgi dışına çıkmasıdır. X

Ofsayt nedir?
Diğeri: Çok detaylı bir şey, sevgilimi çağırayım o anlatsın. Bana üç kere anlattı hala tam olarak anlayabilmiş değilim. Öyle bir şey işte. X
Topun Taç’a çıkması nedir?
Diğeri: Topun kenar çizgilerinden dışarı çıkmasıdır.
Ceza sahası nedir?
Diğeri: Penaltının olduğu yer. Faul olunca penaltı olur.

Ofsayt nedir?
Öbürü: Top geldiği zaman o sporcunun rakip oyuncunun gerisinde olmalı.
Hangi iki oyuncu?
Öbürü: Kaleciyle kalecinin takımındaki oyuncu.
Ofsayt olduğu zaman ne olur?
Öbürü: Gol olsa da sayılmaz!
Out nedir?
Öbürü: Topun dışarı atılmasıdır.
Nerden?
Öbürü: ?????????????? X

Görüldüğü üzere durum pek iç açıcı değil. Ama moralimizi bozmuyoruz…

FIFA: Uluslararası Futbol Federasyonu, yani İngilizce mealiyle; Federation International of Football Association'ın kısaltılmış halidir. Yüzyılı aşkın süredir var olan bu kurum, dünya çapında futbol karşılaşmaları düzenlemektedir. Bir yerlerde illa ki duymuşsundur zaten...

UEFA: Avrupa Futbol Birliği’nin kısaltılmış halidir. Bunun da İngilizce meali; Union of European Football Association’dır. Her yıl bünyesi altındaki futbol takımları arasında karşılaşmalar düzenler (Şampiyonlar Ligi ve UEFA Kupası gibi). Avrupa’nın futbolu ondan sorulsa da FIFA çatısı altında çalışır.

Hakemler: Toplam 17 kuralı olan oyunu yöneten, oyunla ilgili kararları alan kişidir. Biri ortada, ikisi sahanın karşılıklı olarak yanlarında olmak üzere üç tanedirler. Bir de dördüncü hakem vardır ki, kendisi sahanın dışında bulunur. Yalnız o, diğer hakemler gibi koşturmaz. Yedek kulübesini ve teknik direktörleri kontrol eder. Eklenecek zamanları orta hakemden aldığı direktif doğrultusunda işaret eder.

Ceza Sahası: Futbol sahasının her iki ucunda bulunur. Kaleci bu alanda eliyle serbestçe top tutabilir. Kaleye oldukça yakın olduğu için gol tehlikesi fazladır. Bu yüzden söz konusu alan içerisinde yapılan hareketler son derece ayrıntılı ele alınır. Örneğin eğer oyuncu ceza sahası içinde faul yaparsa takımı penaltı ile cezalandırılır.

Gol: Futbolda topun kale çizgisini geçmesi durumudur ki herhalde bilmeyen yoktur! Ama yine de tanımlamadan geçemedim.

Ofsayt: Erkek arkadaşın futbolu bilip bilmediğini bu terimin anlamını sorarak test edebilir haberin olsun! Çünkü, ofsayt onların arasında bile ciddi tartışmalara sebebiyet veren bir pozisyondur. Erman Toroğlu ve Şansal Büyüka her maçın ardından yıllardır birbirlerini neden yiyip bitiriyorlar sanıyorsun? O pozisyonlar saatlerce ekranlarda neden döndürülüyor sanıyorsun? Ofsayt mı? Değil mi? Ofsayt mı? Değil mi?...
Öncelikle şunu unutma; bu kuralın var olmasındaki başlıca sebep, her atılan şutun gol olmasına engel olmaktır. Basitçe ifade etmek gerekirse; A takımı tarafından topun son oynandığı anda, B takımının kalecisiyle A takımının oyuncusu arasında B takımından kimse olmazsa, ofsayt olur. En kötü ihtimalle rakip oyuncular aynı hizada olmalıdır ki; ofsayt bayrağı kalkmasın. Anlayacağın ofsaytsız bir futbol maçı düşünülemez çünkü o bir maçta adrenalin salgılayan en önemli kuraldır. Ha bir de unutmadan, hakem ofsayt kararı verdiğinde, “endirek serbest vuruş” olur.

Serbest Vuruş: İkiye ayrılır...

Direkt Serbest Vuruş: Oyun esnasında bir oyuncu faul yaparsa karşı takım tıpkı penaltı gibi duran topa vurma hakkı elde eder. Aradaki fark; kaleci ve vuruşu yapan oyuncu arasında kalecinin takım arkadaşlarınca baraj kurma haklarının olmasıdır. Kaleye isabetli bir atış yapıldığı taktirde gol olur.

Endirek Serbest Vuruş: Oyuncu topu istediği yere doğru atabilir. Ancak top kaleye isabet etse dahi bu gol sayılmaz. Gol olabilmesi için, topun en az iki oyuncuya temas etmesi gerekir. Anlayacağın, atış doğrudan kullanılırsa ve top kimseye temas etmeden kaleye girerse o atılan, asla gol sayılmaz.

Penaltı: Maç sırasında kaleye 11 metre uzaklıktaki penaltı noktasından duran topa vurmak suretiyle yapılan atıştır. Penaltı kararı hakem tarafından verilir. İsabet ettiği taktirde gol olur. Penaltı atışın sırasında ceza sahası ile ceza yayında kimse olmamalıdır. Penaltı’yı kullanacak takım bu karar alındığı taktirde gol atmışçasına sevinir, bayram eder.
NOT: Penaltı maç esnasında uygulanan bir kural olduğu gibi final maçlarında uzatma sürelerine rağmen eşitlik halen bozulmamışsa takımlar tarafından karşılıklı olarak da atılmaktadır. En fazla golü atan, kazanır!.

Out: Top, atak yapan takımın vuruşunda, üç kale direğinin içinden değil de dışından son çizgiyi geçerse meydana gelen olaydır. İçinden son çizgiyi geçerse resmen gol olur!

Taç: Topun yan sahadan çizgi dışına atılmasıyla gerçekleşen ve en az tartışma yaratan kuraldır. Topu dışarı atan takımın rakibi topun çıkış noktasından saha içindeki takım arkadaşlarından birine elle atış yaparak oyunu devam ettirir.

Korner: A takımının, B takımının sahasındaki köşe noktasından kullandığı atıştır.

Faul: Maç esnasında rakip takım oyuncularına yapılan kural dışı hareketlerin tümüdür. Örneğin, rakip oyuncunun formasını çekmek, çelme takmak, itmek kısacası rakip oyuncuyu engelleyecek tüm hareketler faul olarak değerlendirilir. Faul yapan oyuncu hakem tarafından cezasız bırakılmaz. Özellikle de ceza sahası içinde yapılan faul hareketlerinin cezası çoook büyük olur.Kanattan kanada: Sahanın bir ucundan diğer ucuna atılan uzun paslardır. Başarılı bir atış yoğun tezahüratlara sebebiyet verir.
(2006)

P.S: Ben daha iyi biliyorum diyen varsa, yorumlarını bekliyorum:)

P.S: Zamanında beni bu konuda bilgilendiren Kazım Kanat'ın anısına...